Begin 2016 bedachten we als Grachtenfestival dat we in 2018 “iets” met Bredero wilden. Geen Bredero de musical, maar natuurlijk wel met muziek. De pay-off van het Grachtenfestival is niet voor niets begint met muziek. Een zoektocht naar de handel en wandel van Bredero was het gevolg. Zoeken op internet, op bezoek bij het Meertens Instituut en vele gesprekken verder, hadden we een pril idee: een opera rondom het beroemdste boek van Bredero: De klucht van de koe. Samen met regisseur Warre Simons, componist Brechtje (van Dijk) en Kameroperahuis werkten we ons concept uit.
We verbaasden ons over het Amsterdam van 400 jaar geleden en over Bredero’s inzichten. Drie jaar voordat hij De koe schreef vonden in Amsterdam twee wereldprimeurs plaats: de eerste bank en de eerste aandelenbeurs werden opgericht. Deze twee noviteiten waren deel van een ware economische revolutie. Bredero onderkende ook de nadelen:
Als ze allemaal een bel zouden dragen, zou men kunnen horen
Dat de grootste boeven tot de hoge Pieten behoren
Jazeker, de gehaaidste schurken zijn nu de rijke heren
Je ziet op de beurs heel wat lieden parmantig paraderen
Die kort geleden van de armoe nog niets hadden te verteren.
't Is vreemd zoals men hier in Amsterdam op straat loopt te pronken,
Want wie weet hoe laag sommigen voor hun snelle rijkdom zijn gezonken?
Wat een visionair! Natuurlijk legden wij direct de link met het Amsterdam van nu. Lisanne van Aert schreef het libretto. De personages van De Boer, De Koe en De Dief zijn gebleven. Maar deze keer is alles anders. De koe is haar weiland ontgroeid en de boer laat geld groeien. De dief is haar obsessie voor het materiële verloren en verlangt nu naar een ideologische buit. Bredero's iconische drietal heeft het onschuldige universum van de klucht definitief verlaten en ontwaakt in een absurd, duister en fysiek muziekdrama. En de titel werd: Niet de klucht van de koe
Het kan verkeren, wil ik maar zeggen…
Voor de zangers en musici is het nu hard studeren en repeteren tot aan de première op 12 augustus. Meer informatie op www.grachtenfestival.nl
Verantwoording
Het citaat komt uit: G. A. Bredero, De klucht van de koe. Tekst en vertaling Hessel Adema. Uitgeverij Taal & Teken, Leeuwarden, Vierde druk, 2003, p. 17, vs. 66.
Foto: Sarah Wijzenbeek
Auteursfoto: Robert Verhoeve
Mirjam Barendregt (52) is sinds 2014 algemeen directeur van het Grachtenfestival in Amsterdam. Het festival voor jonge musici, in klassieke muziek en jazz, van over de hele wereld. Dit jaar vindt de 21e editie plaats van 10 tot en met 19 augustus, op meer dan 90 plekken in Amsterdam, 250 concerten en voorstellingen. Het festivalthema van 2018 is: Dichter bij de muziek.